5 cấp độ “Xin lỗi tiếng Nhật” bạn nhất định phải biết

Bạn đã bao giờ lúng túng không biết dùng “Sumimasen” hay “Gomenasai” khi cần xin lỗi tiếng nhật chưa? Dùng sai một từ không chỉ là lỗi ngôn ngữ, mà còn có thể khiến bạn trông thiếu chuyên nghiệp hoặc quá suồng sã. Bài viết này sẽ là cứu cánh, chia sẻ từ trải nghiệm thật của một người từng “mắc kẹt” như bạn, giúp bạn nắm vững 5 cấp độ xin lỗi để giao tiếp tự tin và tinh tế như người bản xứ, cũng như cách xin chào tiếng nhật cho đúng ngữ cảnh.

5 cấp độ “Xin lỗi tiếng Nhật” bạn nhất định phải thuộc lòng

Để sử dụng lời xin lỗi một cách hiệu quả, bạn cần hiểu rõ 5 cấp độ từ thân mật đến cực kỳ trang trọng. Việc nắm vững các cấp độ này sẽ giúp bạn thể hiện đúng sắc thái tình cảm và sự tôn trọng trong từng tình huống giao tiếp cụ thể.

Cấp độ 1 – Thân mật & Suồng sã: Gomen (ごめん) và Gomenne (ごめんね)

Đây là cách nói xin lỗi trong tiếng Nhật ở mức độ thân mật và suồng sã nhất. “Gomen” (ごめん) và “Gomenne” (ごめんね) chỉ nên được sử dụng với những người có mối quan hệ rất gần gũi như gia đình, bạn bè thân thiết hoặc người yêu.

Mình đã từng chứng kiến một bạn du học sinh lỡ miệng nói “Gomen” với giáo sư và không khí trở nên khá ngượng ngùng. Từ đó mình rút ra bài học, tuyệt đối không dùng cách nói này với người lớn tuổi, cấp trên hoặc những người bạn chưa thân.

• Gomen (ごめん): Thường được nam giới sử dụng, mang sắc thái ngắn gọn, có phần hơi cộc lốc.
• Gomenne (ごめんね): Thường được nữ giới ưa chuộng, âm “ne” ở cuối câu làm cho lời nói mềm mại và dễ thương hơn.

Ví dụ:

• 遅れてごめんね (Okurete gomenne): Xin lỗi vì mình đến muộn nhé.
• あ、ごめん！(A, gomen!): Á, xin lỗi! (Khi vô tình va phải bạn thân)

Cấp độ 2 – Phổ thông hàng ngày: Gomenasai (ごめんなさい)

“Gomenasai” (ごめんなさい) là câu xin lỗi bằng tiếng nhật phổ biến và lịch sự hơn “Gomen”. Bạn có thể dùng nó với bạn bè, người thân, hoặc những người quen biết nhưng không quá thân thiết. Về bản chất, gomenasai nghĩa là gì? Nó có nghĩa là “tôi xin lỗi” và thường được dùng khi bạn nhận ra lỗi lầm thuộc về cá nhân mình.

Tuy nhiên, hãy nhớ rằng “Gomenasai” vẫn mang tính cá nhân khá cao. Do đó, nó không phù hợp để sử dụng trong môi trường công sở hoặc với khách hàng.

Ví dụ:

• 約束を忘れてごめんなさい。(Yakusoku o wasurete gomenasai): Tôi xin lỗi vì đã quên mất cuộc hẹn.
• ごめんなさい、もうしません。(Gomenasai, mou shimasen): Con xin lỗi, con sẽ không làm vậy nữa đâu ạ. (Trẻ em nói với bố mẹ)

Cấp độ 3 – Lịch sự & Đa dụng: Sumimasen (すみません)

“Sumimasen” (すみません) là từ xin lỗi tiếng nhật đa năng và được sử dụng nhiều nhất trong đời sống hàng ngày. Nó không chỉ dùng để xin lỗi vì một lỗi nhỏ hay làm phiền ai đó, mà còn được dùng để gọi nhân viên phục vụ hoặc để bày tỏ sự cảm ơn.

Sự đa dụng của “Sumimasen” khiến nó trở thành lựa chọn an toàn trong hầu hết các tình huống giao tiếp thông thường. Nó thể hiện sự lịch sự nhưng không quá xa cách. Nhiều khi, nó còn được dùng thay cho lời cảm ơn tiếng nhật khi ai đó làm điều gì cho mình.

Ví dụ:

• すみません、道を教えてください。(Sumimasen, michi o oshiete kudasai): Xin lỗi, làm ơn chỉ đường giúp tôi. (Dùng để bắt chuyện)
• すみません、これをください。(Sumimasen, kore o kudasai): Xin lỗi, cho tôi lấy cái này. (Dùng để gọi nhân viên)
• 電車の中で足を踏んでしまい、すみません。(Densha no naka de ashi o funde shimai, sumimasen): Tôi xin lỗi vì đã giẫm phải chân bạn trên tàu điện. (Dùng để xin lỗi vì gây phiền phức nhỏ)

Cấp độ 4 – Trang trọng trong công việc: Moushiwake arimasen (申し訳ありません)

Đây là lời xin lỗi trang trọng tiếng Nhật thường được sử dụng trong môi trường kinh doanh. “Moushiwake arimasen” (申し訳ありません) thể hiện sự hối lỗi một cách chân thành và chuyên nghiệp, thường dùng khi giao tiếp với cấp trên, khách hàng, đối tác.

Khi sử dụng cụm từ này, bạn đang thừa nhận trách nhiệm về sai sót của mình và thể hiện sự tôn trọng sâu sắc đối với người nghe. Đây là một trong những cụm từ xin lỗi tiếng Nhật quan trọng nhất trong bối cảnh công sở.

Ví dụ:

• 資料の準備が遅れ、申し訳ありません。(Shiryou no junbi ga okure, moushiwake arimasen): Tôi rất xin lỗi vì đã chuẩn bị tài liệu chậm trễ. (Nói với cấp trên)
• お客様には大変申し訳ありませんでした。(Okyakusama ni wa taihen moushiwake arimasen deshita): Chúng tôi thành thật xin lỗi quý khách. (Nói với khách hàng)

Cấp độ 5 – Cực kỳ trang trọng & hối lỗi sâu sắc: Moushiwake gozaimasen (申し訳ございません) & O-wabi moushiagemasu (お詫び申し上げます)

Đây là cấp độ cao nhất và trang trọng nhất trong các cấp độ xin lỗi tiếng Nhật. Những lời xin lỗi này được dùng trong các tình huống cực kỳ nghiêm trọng, khi lỗi lầm gây ra hậu quả lớn hoặc tổn hại đến danh tiếng công ty.

• Moushiwake gozaimasen (申し訳ございません): Là dạng kính ngữ cao nhất của “Moushiwake arimasen”, thể hiện sự hối lỗi tột cùng.
• O-wabi moushiagemasu (お詫び申し上げます): Mang ý nghĩa “Tôi xin gửi lời tạ lỗi sâu sắc nhất”, thường được dùng trong các văn bản thông báo chính thức hoặc trong các buổi họp báo xin lỗi.

Sử dụng những câu này cho thấy bạn hiểu rõ mức độ nghiêm trọng của vấn đề và đang thể hiện sự hối lỗi một cách chân thành nhất có thể.

Khi nào dùng “Sumimasen” và “Gomenasai”? Cuộc chiến không hồi kết!

Đây là câu hỏi mà rất nhiều người học tiếng Nhật băn khoăn. Việc phân biệt Sumimasen và Gomen thực ra không quá phức tạp nếu bạn nắm được bản chất của chúng.

Tình huống NÊN DÙNG “Gomenasai”: Lỗi cá nhân, mối quan hệ thân thiết

Bạn nên dùng “Gomenasai” khi lỗi lầm xuất phát từ phía bạn và ảnh hưởng đến người có mối quan hệ gần gũi. Nó mang hàm ý “Tôi có lỗi” và mong muốn được tha thứ một cách cá nhân.

• Khi bạn làm sai điều gì đó với bạn bè, người thân: “Làm vỡ bình hoa của mẹ, mình sẽ dùng Gomenasai.”
• Khi bạn muốn thể hiện sự hối lỗi chân thành trong mối quan hệ cá nhân: “Thất hứa với bạn thân, Gomenasai là lựa chọn phù hợp.”

Tình huống NÊN DÙNG “Sumimasen”: Gây phiền phức nhỏ, cảm ơn, gọi nhân viên

Bạn nên dùng “Sumimasen” khi hành động của bạn gây ra một sự phiền toái nhỏ cho người khác (thường là người lạ) hoặc khi bạn muốn thu hút sự chú ý của ai đó một cách lịch sự.

• Khi va phải ai đó trên đường: Một câu “Sumimasen” là đủ.
• Khi hỏi đường, gọi món: “Sumimasen” là cách lịch sự để bắt đầu cuộc hội thoại.
• Khi được ai đó giữ cửa cho: “Sumimasen” lúc này mang ý nghĩa “Cảm ơn vì đã phiền bạn giúp tôi”.

Kinh nghiệm “xương máu”: Đừng bao giờ dùng Gomenasai với sếp!

Mình sẽ không bao giờ quên lần đầu tiên đi làm thêm ở Nhật. Vì quá căng thẳng, mình đã làm đổ trà và buột miệng nói “Gomenasai!” với ông chủ. Ông ấy không nói gì nhưng mình cảm nhận được sự không hài lòng. Sau này, một senpai (đàn anh) mới giải thích: “Gomenasai” quá cá nhân và suồng sã, dùng với sếp là thiếu tôn trọng. Trong môi trường công việc, phải dùng “Sumimasen” cho lỗi nhỏ, và “Moushiwake arimasen” cho lỗi lớn hơn. Đó là một bài học đắt giá về cách nói xin lỗi tiếng Nhật trong môi trường công sở.

Bỏ túi các mẫu câu xin lỗi chuyên nghiệp trong môi trường công sở

Để giao tiếp hiệu quả trong môi trường làm việc tại Nhật, việc sử dụng đúng các mẫu câu xin lỗi trong kinh doanh tiếng Nhật là vô cùng quan trọng. Dưới đây là một vài mẫu câu bạn nên ghi nhớ.

Khi đến muộn: “Kaigi ni chikoku shite shimai, makoto ni mōshiwake arimasen deshita.”

Câu này có nghĩa là “Tôi thành thật xin lỗi vì đã đến muộn cuộc họp”. Cụm từ “makoto ni” (thực sự, thành thật) nhấn mạnh sự chân thành của bạn. Đây là cách xin lỗi vì đến muộn trong tiếng nhật rất chuyên nghiệp. Để thể hiện sự hối lỗi hơn nữa, bạn có thể giải thích ngắn gọn lý do. Nếu bạn chưa biết, việc tìm hiểu hontou ni là gì cũng rất hữu ích vì nó đồng nghĩa với “makoto ni” nhưng ít trang trọng hơn.

Khi mắc lỗi trong công việc: “Shitsurei itashimashita. Taihen mōshiwake gozaimasen deshita.”

Câu này có nghĩa là “Tôi đã thất lễ. Tôi vô cùng xin lỗi.” Cụm “Shitsurei itashimashita” (Tôi đã thất lễ/mắc lỗi) là cách nói khiêm tốn để thừa nhận sai sót. Kết hợp với “Taihen mōshiwake gozaimasen deshita” (dạng quá khứ của lời xin lỗi cấp 5), câu này thể hiện sự hối lỗi sâu sắc và phù hợp khi sai lầm của bạn gây ảnh hưởng đến người khác.

Khi gây phiền phức cho đối tác: “Gomeiwaku wo okake shite, mōshiwake gozaimasen.”

Câu này có nghĩa là “Tôi rất xin lỗi vì đã gây phiền phức cho quý công ty”. “Gomeiwaku wo okake suru” là một cụm từ cố định dùng để diễn tả việc gây ra rắc rối, phiền toái cho đối phương. Đây là cách xin lỗi đối tác tiếng Nhật rất lịch sự và trang trọng.

Không chỉ nói, mà còn phải hiểu: Văn hoá xin lỗi của người Nhật

Lời nói chỉ là một phần. Để lời xin lỗi của bạn thực sự có giá trị, bạn cần hiểu cả về văn hóa xin lỗi Nhật Bản. Đây là một nét văn hóa đặc trưng, phản ánh sự coi trọng hòa hợp và tránh gây phiền toái cho người khác.

Tại sao người Nhật lại xin lỗi nhiều như vậy?

Người Nhật thường xuyên nói lời xin lỗi, không chỉ khi họ mắc lỗi, mà còn khi họ cảm thấy đã làm phiền người khác hoặc muốn thể hiện sự khiêm tốn. Lời xin lỗi trong nhiều trường hợp không hẳn là nhận lỗi, mà là một cách để duy trì sự hòa hợp trong các mối quan hệ xã hội. Đó là biểu hiện của sự tinh tế và tôn trọng đối với không gian và cảm xúc của người khác. Chúng tôi tin rằng, việc tìm hiểu sâu hơn về văn hóa xin lỗi của người nhật sẽ giúp bạn giao tiếp hiệu quả hơn.

Ngôn ngữ cơ thể: Sức mạnh của một cái cúi đầu chân thành

Một lời xin lỗi sẽ không hoàn chỉnh nếu thiếu đi một cái cúi đầu (お辞儀 – ojigi). Độ sâu của cái cúi đầu thể hiện mức độ hối lỗi:

Một cái cúi đầu chân thành, mắt nhìn xuống đất, thể hiện sự hối lỗi và tôn trọng hơn bất kỳ lời nói nào.

Được người khác xin lỗi, mình nên đáp lại thế nào?

Khi nhận được lời xin lỗi, việc đáp lại một cách phù hợp cũng rất quan trọng. Bạn có thể sử dụng các mẫu câu sau:

• 大丈夫です (Daijoubu desu): Tôi ổn, không sao đâu. (Phổ biến nhất)
• 気にしないでください (Ki ni shinaide kudasai): Xin đừng bận tâm.
• いえいえ (Ie ie): Không, không có gì đâu.

Cách đáp lại nhẹ nhàng sẽ giúp đối phương cảm thấy thoải mái hơn. Đây cũng là một cách để nói không có gì tiếng nhật trong nhiều ngữ cảnh. Đôi khi, để phủ định một điều gì đó, bạn cũng cần biết các cách nói không trong tiếng nhật sao cho lịch sự.

Việc hiểu và dùng đúng các cấp độ xin lỗi tiếng nhật không chỉ giúp bạn tránh hiểu lầm, mà còn thể hiện sự tôn trọng và am hiểu văn hóa Nhật Bản. Nó là chìa khóa để xây dựng những mối quan hệ tốt đẹp, từ bạn bè thân thiết đến đối tác kinh doanh. Hãy nhớ rằng, một lời xin lỗi đúng lúc, đúng cách còn giá trị hơn ngàn lời giải thích. Chúc bạn tự tin hơn trên con đường chinh phục tiếng Nhật nhé!

Bạn đã sẵn sàng để thực hành và biến những kiến thức này thành của riêng mình chưa? Đừng chỉ học lý thuyết! Đăng ký HỌC THỬ MIỄN PHÍ ngay để trải nghiệm các bài tập tình huống thực tế, kiểm tra trình độ và nâng cao kỹ năng giao tiếp tiếng Nhật mỗi ngày!

Lưu ý: Thông tin trong bài viết này chỉ mang tính tham khảo. Để được tư vấn tốt nhất, vui lòng liên hệ trực tiếp với chúng tôi để được tư vấn cụ thể dựa trên nhu cầu thực tế của bạn.