Bạn có bao giờ thắc mắc tại sao người nhật bản lại được cả thế giới ngưỡng mộ về đức tính và lối sống không? Từ sự kỷ luật đáng kinh ngạc đến tinh thần khiêm tốn và sự tỉ mỉ trong mọi việc, dường như có một “công thức” đặc biệt tạo nên con người Nhật Bản. Trong bài viết này, chúng mình sẽ cùng nhau khám phá 9 đặc điểm tính cách nổi bật đã làm nên thương hiệu của họ, không phải qua sách vở khô khan mà qua những góc nhìn gần gũi nhất nhé!
9 đặc điểm tính cách người Nhật khiến cả thế giới phải “ngả mũ” thán phục
Những nét tính cách đặc trưng của người Nhật là kết tinh của một quá trình dài được rèn giũa bởi lịch sử, điều kiện tự nhiên và các triết lý sống độc đáo. Chúng không chỉ hình thành nên một xã hội hài hòa, trật tự mà còn là nguồn cảm hứng cho sự phát triển bản thân của rất nhiều người trên thế giới.
1. Kỷ luật “thép” và sự đúng giờ tuyệt đối: Coi trọng từng phút giây của người khác
Kỷ luật và đúng giờ là hai trong số những phẩm chất người Nhật được biết đến rộng rãi nhất, thể hiện sự tôn trọng sâu sắc đối với thời gian của bản thân và của người khác. Đối với họ, đến đúng giờ thường có nghĩa là đến sớm hơn 5-10 phút.
Mình tin rằng bạn đã từng nghe về sự chính xác đến từng giây của hệ thống tàu Shinkansen. Sự chậm trễ trung bình của các chuyến tàu này chỉ được tính bằng giây, một con số không tưởng ở nhiều quốc gia. Đây không chỉ là thành tựu về công nghệ mà còn là minh chứng rõ nét cho văn hóa coi trọng thời gian.
Sự kỷ luật này còn thể hiện trong mọi khía cạnh đời sống, từ việc xếp hàng trật tự chờ mua hàng, giữ im lặng trên các phương tiện công cộng, cho đến việc tuân thủ nghiêm ngặt các quy trình trong công việc. Tất cả tạo nên một xã hội vận hành trơn tru và hiệu quả.
2. Cần cù và chăm chỉ: Coi công việc là một phần của danh dự
Đối với người Nhật, làm việc không chỉ để kiếm sống mà còn là cách để cống hiến, tạo ra giá trị và khẳng định danh dự bản thân. Tinh thần làm việc chăm chỉ, tận tụy đã ăn sâu vào tiềm thức của họ, thậm chí có một từ riêng để chỉ cái chết do làm việc quá sức là “Karoshi”.
Mình không cổ vũ việc làm việc đến kiệt sức, nhưng qua đó chúng ta có thể thấy được sự nghiêm túc và tâm huyết mà họ dành cho công việc. Họ luôn nỗ lực hết mình để hoàn thành nhiệm vụ một cách tốt nhất, không ngừng cải tiến để nâng cao năng suất. Đây cũng là một phần quan trọng trong văn hóa làm việc của người nhật.
3. Tinh thần tập thể: Đặt lợi ích chung lên trên cái tôi cá nhân
Trong xã hội Nhật Bản, sự hài hòa (和 – Wa) là một giá trị cốt lõi. Người Nhật có xu hướng đặt lợi ích của tập thể, của cộng đồng lên trên mong muốn cá nhân. Tinh thần này được thể hiện rõ ràng từ trong trường học, công ty cho đến cả cách họ ứng xử khi đối mặt với thảm họa thiên nhiên.
Khi thảm họa xảy ra, hình ảnh người dân bình tĩnh xếp hàng nhận đồ cứu trợ, chia sẻ cho nhau từng chút một, cùng nhau dọn dẹp đống đổ nát đã khiến cả thế giới phải cảm phục. Họ hiểu rằng, chỉ khi đoàn kết và giúp đỡ lẫn nhau, họ mới có thể cùng nhau vượt qua khó khăn.
4. Lòng trung thành: Gắn bó và cống hiến hết mình cho tổ chức
Lòng trung thành là một trong những nét tính cách người Nhật nổi bật, đặc biệt là trong môi trường công sở. Theo truyền thống, nhiều công ty Nhật Bản xây dựng văn hóa doanh nghiệp dựa trên triết lý “công ty là một gia đình”, và nhân viên thường có xu hướng gắn bó với một công ty trong thời gian dài, thậm chí là cả đời.
Sự trung thành này tạo ra một môi trường làm việc ổn định, nơi nhân viên cảm thấy an toàn và sẵn sàng cống hiến lâu dài. Đổi lại, công ty cũng đầu tư vào việc đào tạo và phát triển kỹ năng cho nhân viên, tạo ra mối quan hệ hai chiều cùng có lợi. Mặc dù xu hướng này đang dần thay đổi trong bối cảnh toàn cầu hóa, nhưng nó vẫn là một phần quan trọng trong tư duy của nhiều người lao động Nhật Bản.
5. Tỉ mỉ và cầu toàn: Sự hoàn hảo đến từ những chi tiết nhỏ nhất
Sự tỉ mỉ và cầu toàn của người Nhật được thể hiện trong hầu hết mọi sản phẩm “made-in-Japan”. Từ những chiếc ô tô bền bỉ, những thiết bị điện tử chính xác, cho đến cả cách đóng gói một hộp bánh, tất cả đều được chăm chút đến từng chi tiết nhỏ nhất.
Họ tin rằng sự hoàn hảo của một tổng thể đến từ sự hoàn hảo của từng chi tiết cấu thành. Triết lý này không chỉ áp dụng trong sản xuất mà còn trong cả các lĩnh vực dịch vụ và nghệ thuật. Sự tận tâm trong từng chi tiết nhỏ (Details Matter) chính là bí quyết tạo nên chất lượng và uy tín cho các sản phẩm và dịch vụ của Nhật Bản.
6. Khiêm tốn và không ngừng học hỏi: Luôn tâm niệm “cúi đầu để vươn xa hơn”
Người Nhật rất coi trọng sự khiêm tốn. Họ ít khi khoe khoang về thành tựu của bản thân và luôn có thái độ cầu thị, sẵn sàng học hỏi từ người khác. Câu thành ngữ “Bông lúa chín là bông lúa cúi đầu” đã phản ánh rất rõ nét đức tính này.
Trong giao tiếp, họ thường tránh đối đầu trực tiếp và luôn cố gắng giữ hòa khí. Ngay cả khi đạt được thành công lớn, họ vẫn giữ thái độ khiêm nhường và cho rằng đó là thành quả của cả tập thể. Tinh thần không ngừng học hỏi và cải thiện bản thân là động lực giúp họ liên tục tiến bộ và vươn tới những đỉnh cao mới.
7. Tinh thần trách nhiệm cao: Luôn nhận lỗi và không bao giờ đổ lỗi
Một trong những đặc điểm tính cách người Nhật khiến cả thế giới nể phục là tinh thần trách nhiệm cao. Khi có sai sót xảy ra, họ có xu hướng nhận lỗi về mình thay vì đổ lỗi cho hoàn cảnh hay người khác.
Trong văn hóa doanh nghiệp, một người quản lý sẵn sàng đứng ra nhận trách nhiệm cho sai lầm của cấp dưới. Sau các thảm họa, các quan chức chính phủ cúi đầu xin lỗi người dân. Hành động này không phải là biểu hiện của sự yếu đuối, mà là sự dũng cảm, tôn trọng sự thật và cam kết sẽ khắc phục sai lầm. Tinh thần này cũng được rèn giũa từ rất sớm, một phần nhờ vào cách dạy con của người nhật.
8. Tiết kiệm và tôn trọng tài nguyên: Bắt nguồn từ một đất nước nghèo nàn và nhiều thiên tai
Nhật Bản là một quốc đảo nghèo tài nguyên và thường xuyên phải hứng chịu thiên tai như động đất, sóng thần. Chính điều kiện tự nhiên khắc nghiệt đã rèn giũa cho con người nhật bản đức tính tiết kiệm và ý thức trân trọng tài nguyên.
Thói quen tiết kiệm được thể hiện trong cuộc sống hàng ngày, từ việc tắt các thiết bị điện khi không sử dụng, tận dụng tối đa thức ăn để tránh lãng phí, đến việc phân loại rác một cách cực kỳ nghiêm ngặt. Họ hiểu rằng mỗi tài nguyên đều quý giá và cần được sử dụng một cách hợp lý nhất. Việc tìm hiểu về khí hậu nhật bản sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn về nguồn gốc của đức tính này.
9. Giữ gìn bản sắc văn hóa: Hòa nhập nhưng không bao giờ hòa tan
Dù là một cường quốc kinh tế và công nghệ, Nhật Bản vẫn luôn giữ gìn và trân trọng những giá trị văn hóa truyền thống. Họ tiếp thu tinh hoa của thế giới nhưng không đánh mất bản sắc riêng.
Du khách đến đất nước mặt trời mọc có thể dễ dàng bắt gặp hình ảnh những tòa nhà chọc trời hiện đại nằm cạnh những ngôi đền cổ kính, hay những cô gái mặc kimono đi dạo trên phố. Sự hòa quyện giữa truyền thống và hiện đại tạo nên một nét quyến rũ đặc biệt cho văn hóa nhật bản.
Những triết lý sống làm nên “chất” riêng của người Nhật
Đằng sau những đức tính đáng ngưỡng mộ là cả một hệ thống triết lý sống sâu sắc, được vun đắp qua hàng thế kỷ. Đây chính là kim chỉ nam định hình nên tính cách và lối sống của người Nhật.
Ikigai (生き甲斐): Bí quyết tìm thấy “lẽ sống” và hạnh phúc trong từng công việc nhỏ
Ikigai là một khái niệm của Nhật Bản có nghĩa là “lý do để tồn tại” hay “lẽ sống”. Đó là điểm giao thoa giữa bốn yếu tố: điều bạn yêu thích, điều bạn làm giỏi, điều thế giới cần và điều giúp bạn kiếm ra tiền.
Tìm ra Ikigai của mình đồng nghĩa với việc tìm thấy mục đích sống, mang lại cảm giác trọn vẹn và hạnh phúc. Nó không nhất thiết phải là một điều gì đó lớn lao, mà có thể là niềm vui trong những công việc nhỏ bé hàng ngày, từ việc chăm sóc một khu vườn đến việc pha một tách trà ngon.
Kaizen (改善): Sức mạnh của việc “cải tiến liên tục” mỗi ngày một chút
Kaizen có nghĩa là “cải tiến liên tục”, là triết lý cho rằng những thay đổi nhỏ, tích lũy theo thời gian sẽ tạo ra những kết quả to lớn. Thay vì chờ đợi một cuộc cách mạng đột phá, người Nhật tập trung vào việc cải thiện mọi thứ tốt hơn một chút mỗi ngày.
Triết lý này được áp dụng rộng rãi trong các doanh nghiệp Nhật Bản như Toyota và cũng có thể áp dụng vào cuộc sống cá nhân. Bằng cách cải thiện bản thân 1% mỗi ngày, từ việc học một từ mới, đọc thêm vài trang sách, hay tập thể dục thêm 5 phút, bạn có thể tạo ra sự thay đổi đáng kinh ngạc trong dài hạn.
Wabi-sabi (侘寂) và lối sống tối giản: Tìm thấy vẻ đẹp trong sự không hoàn hảo và giản dị
Wabi-sabi là thế giới quan của người Nhật tập trung vào việc chấp nhận sự vô thường và không hoàn hảo. Nó tìm thấy vẻ đẹp trong những thứ cũ kỹ, mộc mạc, không hoàn thiện và giản dị.
Triết lý này đối lập với văn hóa tiêu dùng và sự hoàn hảo hóa của phương Tây. Wabi-sabi khuyến khích chúng ta trân trọng những gì mình đang có, tìm thấy sự bình yên trong sự đơn giản và chấp nhận những dấu vết của thời gian như một phần của vẻ đẹp tự nhiên.
Bí kíp giao tiếp tinh tế và ứng xử khéo léo như người bản xứ
Hiểu về tính cách thôi chưa đủ, để thực sự kết nối với người Nhật, bạn cần nắm được những quy tắc trong giao tiếp và ứng xử của họ. Đây là một phần rất quan trọng trong việc tìm hiểu về con người và đất nước Nhật Bản.
Văn hóa cúi chào: Khi nào thì gật đầu, khi nào cần cúi gập người?
Cúi chào (Ojigi) là một nghi thức không thể thiếu trong văn hóa giao tiếp của Nhật Bản. Có nhiều kiểu cúi chào khác nhau, tùy thuộc vào địa vị xã hội và mối quan hệ giữa những người tham gia giao tiếp.
- Eshaku (会釈): Cúi người khoảng 15 độ, thường dùng để chào hỏi xã giao với người cùng trang lứa hoặc đồng nghiệp.
- Keirei (敬礼): Cúi người khoảng 30 độ, thể hiện sự trang trọng, dùng khi chào cấp trên, khách hàng hoặc người lớn tuổi.
- Saikeirei (最敬礼): Cúi người khoảng 45-60 độ, là hình thức trang trọng nhất, thể hiện sự kính trọng sâu sắc hoặc lời xin lỗi chân thành.
Nắm vững các quy tắc này sẽ giúp bạn thể hiện sự tôn trọng và gây ấn tượng tốt đẹp. Để hiểu sâu hơn, bạn có thể tìm đọc thêm về văn hóa giao tiếp của người nhật.
Những quy tắc “bất thành văn” nơi công cộng: Từ chuyện đi tàu điện đến việc xếp hàng
Khi ở nơi công cộng, người Nhật tuân thủ rất nhiều quy tắc “ngầm” để duy trì trật tự và không làm phiền người khác.
- Trên tàu điện: Giữ im lặng, tránh nói chuyện điện thoại, để điện thoại ở chế độ im lặng.
- Xếp hàng: Luôn xếp hàng một cách trật tự, không chen lấn, dù là chờ xe buýt, chờ thanh toán hay vào nhà hàng.
- Rác: Không có nhiều thùng rác công cộng, vì vậy mọi người thường có ý thức mang rác của mình về nhà để vứt.
Giao tiếp trong công việc: Omoiyari – Nghệ thuật thấu cảm và quan tâm đến người khác
Omoiyari (思いやり) là một tinh thần đáng quý, có thể hiểu là sự thấu cảm, biết nghĩ cho cảm xúc của người khác và hành động một cách tinh tế. Nó không chỉ là lịch sự, mà là sự quan tâm chân thành xuất phát từ việc đặt mình vào vị trí của đối phương.
Trong môi trường công sở, Omoiyari thể hiện qua việc chuẩn bị tài liệu chu đáo trước cuộc họp, giữ không gian làm việc chung sạch sẽ, hay đơn giản là lắng nghe và hỗ trợ đồng nghiệp khi họ gặp khó khăn. Tinh thần này giúp xây dựng mối quan hệ đồng nghiệp bền chặt và một môi trường làm việc hài hòa, hiệu quả.
Có thể thấy, những phẩm chất đáng quý của người Nhật không tự nhiên mà có, chúng được rèn giũa từ lịch sử, môi trường sống và những triết lý nhân sinh sâu sắc. Hiểu về con người Nhật Bản không chỉ giúp chúng ta thêm yêu mến đất nước này mà còn là cơ hội để học hỏi và hoàn thiện bản thân mỗi ngày. Đó là một hành trình khám phá đầy thú vị mà mình tin rằng bạn sẽ rất thích.
Bạn có muốn tự mình trải nghiệm và cảm nhận sâu sắc hơn những nét văn hóa này không? Hãy bắt đầu bằng việc làm quen với ngôn ngữ của họ! Đăng ký học thử miễn phí ngay hôm nay để cùng mình bước vào thế giới tiếng Nhật đầy màu sắc và khám phá Nhật Bản theo cách của riêng bạn!
Lưu ý: Thông tin trong bài viết này chỉ mang tính chất tham khảo. Để được tư vấn tốt nhất, vui lòng liên hệ trực tiếp với chúng tôi để được tư vấn cụ thể dựa trên nhu cầu thực tế của bạn.
Bài viết liên quan: