Chương trình N3: Bài 5: Trợ từ trong câu sai khiến

Thời gian học:
Nội dung chính:

– Từ vựng: 27 từ

– Ngữ pháp:

Trợ từ trong câu có động từ sai khiến.

Thể khả năng biểu thị khả năng diễn tiến/ chứa đựng của sự việc.

– Hán tự:　指　定　席　由　番　窓　側　路

Mục tiêu bài học:

– Nhớ và viết đúng Hiragana của các Từ vựng

– Xác định đúng trợ từ trong câu sai khiến.

– Nhớ cách đọc và viết Hán tự.

I. TỪ VỰNG

STT	Hiragana	Hán tự	Âm Hán	Tạm dịch
1	そこ	底	để	đáy
2	ちか	地下	địa, hạ	ngầm, dưỡi mặt đất
3	てら	寺	tự	chùa
4	どうろ	道路	đạo, lộ	con đường
5	さか	坂	phản	con dốc
6	けむり	煙	yên	khói
7	はい	灰	hôi	tro
8	はん	判	phán	con dấu
9	めいし	名詞	danh, thích	danh thiếp
10	めんきょ	免許	miễn, hứa	giấy phép
11	おおく	多く	đa	nhiều
12	ぜんはん	前半	tiền, bán	nửa đầu, phần đầu
13	こうはん	後半	hậu, bán	nửa cuối, phần cuối
14	さいこう	最高	tối, cao	1. cao nhất, xuất sắc nhất 2. tuyệt vời
15	さいてい	最低	tối, đê	thấp nhất
16	さいしょ	最初	tối, sơ	đầu tiên
17	さいご	最後	tối, hậu	cuối cùng
18	じどう	自動	tự, động	tự động
19	しゅるい	種類	chủng, loại	chủng loại, loại
20	せいかく	性格	tính, cách	tính cách
21	せいしつ	性質	tính, chất	tính chất
22	じゅんばん	順番	thuận, phiên	thứ tự
23	ばん	番	phiên	lượt
24	ほうほう	方法	phương, pháp	phương pháp
25	せいひん	製品	chế, phẩm	sản phẩm
26	ねあがり	値上がりスル	trị, thượng	tăng giá
27	なま	生	sinh	tươi sống

II. NGỮ PHÁP

１．V使役形 (thể sai khiến)

Ôn tập: Cách chia động từ thể sai khiến

	Cách chia (giống thể bị động, nhưng thay （ら)れる thành （さ）せる	Ví dụ
Nhóm 1	Cột う　→ Cột あ　＋　せる ※ Động từ tận cùng là う → わ　＋　せる (tương tự với chia sang thể phủ định)	話す→話させる ※言う→言わせる
Nhóm 2	Bỏ る　→　させる	食べる→食べさせる
Nhóm 3	する→させるくる→こさせる	勉強する→勉強させる

（１）Bắt/ yêu cầu (ai) làm gì

Type 1: Động từ đi với を

　　　　　教師が　　　　　　　学生に　　　　　　　　　　　本を　　　　　読ませた。

(S: người yêu cầu/ chỉ thị)　(O: người thực hiện hành động)　(đối tượng: vật)　　(tha động từ)

(Thầy giáo bắt học sinh đọc sách.)

（→学生が本を読みました。）

Type 2: Động từ không đi với を

　　　社長は／が　　　　　　　　　　山田を　　　　　　　　ソファーに　　かけさせた。

(S: người yêu cầu/ chỉ thị)　 (O: người thực hiện hành động)　(đối tượng: vật)　(tự động từ/động từ không đi với を)

　　　　　　　　　　　　(cũng có thể dùng trợ từ に)

(Giám đốc yêu cầu Yamada ngồi lên ghế.)

(→山田がソファーにかけた。)

（２）Khiến/ làm cho (ai/ người) phải như thế nào

　　　彼は　　　　　　　　　　　　　　　みんなを　　　　　　　　　　　　　笑わせる。

(S: người gây ra tác động)　(đối tượng: người chịu tác động/ chủ thể của động từ)　(tự động từ)

(Cậu ấy làm mọi người cười.)

(→みんなが笑う。)

※ Thường là tự động từ chỉ những hành động mình không kiềm chế được, như 泣く、笑う、怒る、…

（３）Khiến/ làm cho (cái gì/ vật) phải như thế nào

シャーベットは、　果汁(かじゅう)を　　　凍(こお)らせて　作ります。

　　　　　　(đối tượng: vật)　(tạo ra tha động từ cho những động từ vốn không có tha động từ như 凍(こお)る、湿(しめ)る)

※目を輝(かがや)かせる／光(ひか)らせる: mắt sáng lên

　VD: 子供たちは目を輝かせて話に聞き入っている。(Mấy đứa trẻ mắt sáng lên, đang chăm chú lắng nghe câu chuyện.)

２．自動詞れる: biểu thị tính chất sự vật, sự việc

Nghĩa:　　có thể/ …được
Giải thích:　Biểu thị ý nghĩa khả năng, như là một tính chất của sự việc.
Cấu trúc: Vれる

Ví dụ: この教室(きょうしつ)は300人は楽に入(はい)れます。(Phòng học này có thể chứa thoải mái 300 người.)

Tổng kết: Đặt ví dụ cho 4 cách dùng của thể sai khiến, chú ý xác định đúng trợ từ.

III. HÁN TỰ

Tập viết những Hán tự thông dụng bên dưới.

STT	Hán tự	Âm đọc	Âm Hán	Nghĩa
1	指	訓: ゆび、さ-す音: シ	CHỈ	扌 THỦ 旨 CHỈ
	指定	してい【スル】	CHỈ ĐỊNH	Chỉ định, đặt
	指定席	していせき	CHỈ ĐỊNH TỊCH	Ghế chỉ định, ghế đặt sẵn
	指	ゆび	CHỈ	Ngón tay
	指輪	ゆびわ	CHỈ LUÂN	Nhẫn
2	定	訓: さだ-める、さだ-まる、さだ-か音: テイ、ジョウ	ĐỊNH	宀 MIÊN 疋 SƠ, NHÃ, THẤT
	定休日	ていきゅうび	ĐỊNH HƯU NHẬT	Ngày nghỉ định kỳ, nghỉ có phép
	安定	あんてい【スル】	AN ĐỊNH	Ổn định
	不安定	ふあんてい	BẤT AN ĐỊNH	Không ổn định
3	席	音: セキ	TỊCH	广 NGHIỄM, QUẢNG 廿 NHẬP, CHẤP 巾 CÂN
	席	せき	TỊCH	Ghế
	出席	しゅっせき【スル】	XUẤT TỊCH	Có mặt, tham dự
	欠席	けっせき【スル】	KHUYẾT TỊCH	Vắng mặt
4	由	訓: よし、よ-る音: ユ、ユウ、ユイ	DO	田 ĐIỀN 丨 CỔN
	自由	じゆう	TỰ DO	Tự do
	自由席	じゆうせき	TỰ DO TỊCH	Ghế tự do
	理由	りゆう	LÝ DO	Lý do
5	番	訓: つがい音: バン	PHIÊN	釆 BIỆN 田 ĐIỀN
	番号	ばんごう	PHIÊN HIỆU	Số hiệu, số
	～番	ばん	PHIÊN	Số (mấy)
	～番線	ばんせん	PHIÊN	Tuyến số…
6	窓	訓: まど音: ソウ、（ス）	SONG	穴 HUYỆT
	窓	まど	SONG	Cửa sổ
	窓口	まどぐち	SONG KHẨU	Cửa bán vé
7	側	訓: がわ、かわ、そば音: ソク	TRẮC	亻 NHÂN 則 TẮC
	両側	りょうがわ	LƯỠNG TRẮC	Hai phía
	窓側	まどがわ	SONG TRẮC	Phía cửa sổ
	右側	みぎがわ	HỮU TRẮC	Phía bên phải
8	路	訓: みち、-じ音: ロ	LỘ	足 TÚC 各 CÁC
	通路	つうろ	THÔNG LỘ	Đường đi, lối đi
	道路	どうろ	ĐẠO LỘ	Con đường
	線路	せんろ	TUYẾN LỘ	Tuyến đường xe lửa