Chương trình N4: Bài 25: Kính ngữ trong tiếng Nhật (Phần 2: Khiêm nhường ngữ và Lịch sự ngữ)

Thời gian học:
Nội dung chính:

– Từ vựng: Học về một số động từ, danh từ và Khiêm nhường ngữ thường hay sử dụng trong Công việc và Đời sống.

– Ngữ pháp:

Khiêm nhường ngữ（謙譲語(けんじょうご)）
Lịch sự ngữ（丁寧語(ていねいご)）

– Hán tự: học các Hán tự về chủ đề Nông thôn.

Mục tiêu bài học:

– Nhớ và viết đúng Hiragana của các Từ vựng.

– Biết rõ về Khiêm nhường ngữ và Lịch sự ngữ.

– Nhớ cách đọc và viết Hán tự.

I. TỪ VỰNG

Hiragana	Hán tự	Nghĩa
まいります	参ります	Đi, đến (khiêm nhường ngữ của いきます、きます)
おります		Ở, có (khiêm nhường ngữ của います)
いただきます		Ăn, uống, nhận (khiêm nhường ngữ của たべます、のみます、もらいます)
もうします	申します	Nói (khiêm nhường ngữ của いいます)
いたします		Làm (khiêm nhường ngữ của します)
はいけんします	拝見します	Xem, nhìn (khiêm nhường ngữ của みます)
ぞんじます	存じます	Biết (khiêm nhường ngữ của しります)
うかがいます	伺います	Hỏi, nghe, đến thăm (khiêm nhường ngữ của ききます、いきます)
おめにかかります	お目にかかります	Gặp (khiêm nhường ngữ của あいます)
いれます［コーヒーを～］	入れます［コーヒーを～］	Pha (cà phê)
よういします	用意します	Chuẩn bị
わたくし	私	Tôi (khiêm nhường ngữ của わたし)
ガイド		Người hướng dẫn, hướng dẫn viên
メールアドレス		Địa chỉ email
スケジュール		Thời khóa biểu, lịch làm việc
さらいしゅう	再来週	Tuần sau nữa
さらいげつ	再来月	Tháng sau nữa
さらいねん	再来年	Năm sau nữa
はじめに	初めに	Đầu tiên, trước hết
きんちょうします	緊張します	Căng thẳng, hồi hộp
しょうきん	賞金	Tiền thưởng
きりん		Con hươu cao cổ
ころ		Hồi, thời
かないます［ゆめが～］	かないます［夢が～］	Thành hiện thực, được thực hiện (ước mơ ~)
おうえんします	応援します	Động viên, cổ vũ
こころから	心から	Từ trái tim, từ đáy long
かんしゃします	感謝します	Cảm ơn, cảm tạ
［お］れい	［お］礼	Lời cảm ơn, sự cảm ơn
おげんきでいらっしゃいますか。	お元気でいらっしゃいますか。	Anh/ chị có khỏe không ạ? (tôn kính ngữ của おげんきですか)
めいわくをかけます	迷惑をかけます	Làm phiền
いかします	生かします	Tận dụng, phát huy, dùng

II. NGỮ PHÁP

１．Khiêm nhường ngữ （謙譲語(けんじょうご)）

・Cấu trúc: Khiêm nhường ngữ（謙譲語(けんじょうご)）có 2 cách sử dụng:

Cách 1:

+ Đối với động từ nhóm I và nhóm II:　　お　V_I、IIます　します

Không dùng cho các động từ khi chia sang thể ます chỉ có 1 âm tiết ví dụ như: ねます、います、みます…

+ Đối với Danh động từ nhóm III:　　　　ご　NV　します

Tuy nhiên cũng có một số động từ sẽ là ngoại lệ, chúng ta sẽ dùng お thay cho ご ví dụ như:

お　でんわ　します

お　やくそく　します

VD:

(1) A: この荷物(にもつ)は重(おも)そうですね。お持(も)ちしましょうか。 (Hành lý này trông có vẻ nặng nhỉ. Để tôi cầm giúp cho nhé)

　B: すみません、お願(ねが)いします。 (Xin lỗi, làm phiền ạ)

(2) 私(わたし)が　会社(かいしゃ)の中(なか)を　ご案内(あんない)します。 (Tôi sẽ hướng dẫn trong công ty)

Chúng ta có thể tăng thêm mức độ khiêm nhường ngữ bằng cách sau:

～お・ご　～　します。 →　～お・ご　～　いたします。

VD: 私(わたし)が　レポートを　ご説明(せつめい)いたします。 (Tôi sẽ thuyết trình bài báo cáo)

Cách 2: Một số động từ đặc biệt:

Thể thông thường	Khiêm nhường ngữ
行(い)きます／来(き)ます	参(まい)ります
います	おります
食(た)べます／飲(の)みます／もらいます	いただきます
見(み)ます	拝見(はいけん)します
言(い)います	申(もう)します
ききます／（家(うち)へ）行(い)きます	伺(うかが)います
しります／しっています／しりません	存(ぞん)じます／存(ぞん)じております／存(ぞん)じません
あいます	お目(め)にかかります
あげます	差(さ)し上(あ)げます

VD:

(1) A: 山田(やまだ)さん、昼(ひる)ご飯(はん)を　召(め)し上(あ)がりましたか。 (Anh Yamada đã ăn trưa chưa?)

　B: 今(いま)から　いただきます。 (Từ bây giờ tôi sẽ ăn)

(2) A: ご両親(りょうしん)は　どちらに　いらっしゃいますか。 (Bố mẹ của bạn sống ở đâu?)

　B: 日本(にほん)に　おります。 (Sống ở Nhật Bản)

Giải thích:

Cách 2 mang ý lịch sự hơn cách 1 vì vậy cách 2 thường được ưu tiên sử dụng, đối với các động từ không chia được theo cách 2 thì chúng ta sẽ chia sang cách 1.

Khi dùng “Khiêm nhường ngữ” chúng ta chú ý động từ là hành động hoặc trạng thái của bản thân mình, không phải là hành động của đối phương.

２．Lịch sự ngữ （丁寧語(ていねいご)）

・Giải thích: Là cách nói lịch sự mà người nói dùng để biểu thị sự kính trọng của mình đối với người nghe. Đây là cách nói thường được dùng trong hội thoại thường ngày.

・Cấu trúc:

	丁寧語(ていねいご)
あります	ございます
です	でございます
いいですか	よろしいでしょうか

・Ví dụ:

(1) 教科書は　机の上に　ございます。 (Quyển sách giáo khoa ở trên bàn)

(2) このパンを　食べても　よろしいでしょうか。 (Tôi ăn cái bánh mì này có được không?)

Tổng kết: Đoạn hội thoại sử dụng Khiêm nhường ngữ và Lịch sự ngữ.

III. HÁN TỰ

Tập viết những Hán tự thông dụng bên dưới.

STT	Hán tự	Âm đọc	Âm Hán	Nghĩa
1	里	訓: さと音: リ	Lí	Làng
2	野	訓: の音: ヤ	Dã	Cánh đồng, Ruộng đồng
3	奥	訓: おく音:	Áo	Bên trong
4	池	訓: いけ音: チ	Trì	Cái ao
5	虫	訓: むし音: チュウ	Trùng	Côn trùng
6	羽	訓: はね音:	Vũ	Lông chim
7	鳴	訓: な – く、な – る、な – らす音: メイ	Minh	Kêu, Reo
8	馬	訓: うま音: バ	Mã	Con ngựa